So Sánh Chi Tiết Tiêm Kích Su-57 và F-35: Ai Thực Sự Vượt Trội?

Su-57 vs F-35: Cuộc đối đầu của hai triết lý không chiến hiện đại

Trên bầu trời công nghệ quân sự thế kỷ 21, hai cái tên nổi bật như những đỉnh cao của kỹ thuật hàng không: Sukhoi Su-57 “Felon” của Nga và Lockheed Martin F-35 “Lightning II” của Mỹ. Đây không chỉ là cuộc đối đầu giữa hai siêu tiêm kích thế hệ thứ năm, mà còn là sự va chạm của hai triết lý hoàn toàn khác biệt về cách làm chủ không gian. Một bên là sát thủ tàng hình, một bộ não bay kết nối vạn vật; bên còn lại là quái thú cơ động, một đấu sĩ không chiến thực thụ. Hãy cùng mổ xẻ chi tiết từng khía cạnh để xem ai thực sự vượt trội.

“Sát thủ tàng hình” F-35 Lightning II: Sức mạnh đến từ mạng lưới và công nghệ

F-35 không chỉ là một chiếc máy bay chiến đấu. Nó là một hệ thống vũ khí bay, một nút cảm biến và trung tâm chỉ huy trên không, được thiết kế để định hình lại hoàn toàn cục diện chiến trường hiện đại bằng ưu thế thông tin và khả năng tàng hình gần như tuyệt đối.

Triết lý thiết kế: Ưu tiên khả năng sống sót và nhận thức tình huống

Triết lý cốt lõi đằng sau F-35 là “thấy trước, bắn trước, diệt trước”. Thay vì tập trung vào việc giành chiến thắng trong một cuộc không chiến quần vòng (dogfight) truyền thống, các kỹ sư của Lockheed Martin đã ưu tiên tối đa cho khả năng sống sót thông qua công nghệ tàng hình và nhận thức tình huống vượt trội. Mục tiêu của F-35 là kết thúc trận chiến trước khi đối phương kịp nhận ra sự hiện diện của nó, biến phi công từ một đấu sĩ thành một người quản lý thông tin chiến trường và ra quyết định tấn công từ xa.

Những điểm mạnh cốt lõi: Tàng hình, cảm biến và tác chiến mạng trung tâm

Sức mạnh thực sự của F-35 đến từ sự kết hợp của ba yếu tố đột phá. Thứ nhất là khả năng tàng hình toàn diện (Very Low Observability), với diện tích phản xạ radar (RCS) cực nhỏ từ mọi góc độ, khiến nó gần như vô hình trước các hệ thống phòng không hiện đại. Thứ hai là bộ cảm biến vô song, bao gồm radar AESA AN/APG-81, hệ thống nhắm mục tiêu quang điện tử (EOTS) và hệ thống khẩu độ phân tán (DAS) với 6 camera hồng ngoại quanh thân máy bay. Tất cả dữ liệu này được tổng hợp và hiển thị trên mũ bay trị giá 400.000 USD, cho phi công một “cái nhìn xuyên thấu” máy bay. Cuối cùng, F-35 là một “nhạc trưởng” trên không, có khả năng thu thập và chia sẻ dữ liệu chiến trường cho các đơn vị đồng minh khác, nâng cao hiệu quả chiến đấu của toàn bộ lực lượng.

“Quái thú bầu trời” Su-57 Felon: Bá chủ không chiến tầm gần với siêu cơ động và AI

Nếu F-35 là một sát thủ thầm lặng, thì Su-57 lại là một võ sĩ giác đấu đầy kiêu hãnh. Được phát triển bởi Sukhoi, Su-57 mang trong mình di sản của những chiếc tiêm kích chiếm ưu thế trên không huyền thoại của Nga, nhưng được bổ sung những công nghệ của tương lai.

Triết lý thiết kế: Linh hoạt, độc lập và hỏa lực áp đảo

Triết lý của Su-57 tập trung vào khả năng làm chủ bầu trời trong mọi tình huống, kể cả khi bị cô lập khỏi mạng lưới chỉ huy. Nó được thiết kế để săn lùng và tiêu diệt các mục tiêu trên không có giá trị cao, đặc biệt là các tiêm kích tàng hình của đối phương. Để làm được điều này, Su-57 ưu tiên tốc độ, khả năng cơ động phi thường và một kho vũ khí “khủng”. Nó là hiện thân của học thuyết quân sự Nga: mạnh mẽ, linh hoạt và có khả năng hoạt động độc lập để áp đặt ý chí lên đối thủ.

Những điểm mạnh cốt lõi: Siêu cơ động, radar đa hướng và trí tuệ nhân tạo

Su-57 sở hữu những vũ khí công nghệ độc đáo. Nổi bật nhất là khả năng siêu cơ động (supermaneuverability) nhờ động cơ có kiểm soát véc-tơ lực đẩy 3 chiều, cho phép nó thực hiện các động tác nhào lộn thách thức định luật vật lý như “Cobra của Pugachev” hay “Kulbit”. Điều này mang lại lợi thế cực lớn trong không chiến tầm gần. Hệ thống radar N036 Byelka của nó không chỉ có một radar chính ở mũi mà còn có các mảng radar phụ ở hai bên má và cạnh trước cánh, tạo ra một trường quan sát gần như 360 độ. Đặc biệt, Su-57 được tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) hoạt động như một “phi công phụ ảo”, giúp tự động hóa nhiều tác vụ phức tạp, cho phép phi công tập trung hoàn toàn vào nhiệm vụ chiến đấu.

Đặt lên bàn cân: So sánh trực diện từng hạng mục Su-57 và F-35

Sau khi tìm hiểu triết lý thiết kế của từng loại, đã đến lúc đặt chúng lên bàn cân để so sánh trực tiếp các thông số và khả năng quan trọng nhất, từ tàng hình, tốc độ cho đến hệ thống điện tử và vũ khí, nhằm tìm ra điểm mạnh và điểm yếu của mỗi bên.

Bảng so sánh thông số kỹ thuật chi tiết (Su-57 vs F-35)

Dưới đây là bảng so sánh các thông số kỹ thuật cơ bản được công bố của hai loại tiêm kích, giúp mang lại cái nhìn tổng quan và trực diện nhất về sự khác biệt giữa chúng.

Thông số	Sukhoi Su-57 “Felon”	Lockheed Martin F-35A “Lightning II”
Phi hành đoàn	1	1
Chiều dài	20.1 m	15.7 m
Sải cánh	14.1 m	10.7 m
Tốc độ tối đa	Mach 2+ (khoảng 2,140 km/h)	Mach 1.6 (khoảng 1,975 km/h)
Khả năng siêu hành trình	Có	Không
Trần bay	20,000 m	15,000 m
Tầm bay chiến đấu	~1,500 km	~1,239 km
Vũ khí (Nội bộ)	~6 tên lửa không đối không	~4 tên lửa không đối không hoặc 2 tên lửa + 2 bom

Khả năng tàng hình: Lợi thế gần như tuyệt đối của F-35?

Đây là lĩnh vực mà F-35 thể hiện sự vượt trội rõ ràng nhất. Được thiết kế từ đầu với mục tiêu tàng hình, mọi đường nét, góc cạnh và vật liệu trên F-35 đều được tối ưu hóa để hấp thụ và tán xạ sóng radar. Kết quả là một diện tích phản xạ radar (RCS) cực nhỏ, được ví như một quả bóng golf trên màn hình radar của đối phương. Su-57 cũng tích hợp các yếu tố thiết kế tàng hình như khoang vũ khí bên trong và vật liệu hấp thụ radar, nhưng nó vẫn phải hy sinh một phần khả năng này để đổi lấy hiệu suất khí động học ưu việt. Do đó, Su-57 được xếp vào loại “khó phát hiện” (low observable) chứ không phải “rất khó phát hiện” (very low observable) như F-35. Trong một cuộc đối đầu, F-35 gần như chắc chắn sẽ phát hiện ra Su-57 trước.

Tốc độ và sự cơ động: Sân chơi của Su-57

Nếu F-35 thắng ở hạng mục tàng hình, thì Su-57 lại là bá chủ về tốc độ và sự linh hoạt. Với tốc độ tối đa vượt Mach 2 và khả năng duy trì tốc độ siêu thanh mà không cần đốt sau (siêu hành trình), Su-57 có thể nhanh chóng tiếp cận hoặc thoát ly khỏi khu vực chiến đấu. Quan trọng hơn, hệ thống véc-tơ lực đẩy 3D cho phép nó thực hiện những pha bẻ lái và đổi hướng đột ngột mà F-35 không thể theo kịp. Trong một kịch bản không chiến tầm gần (dogfight), khả năng siêu cơ động này mang lại cho Su-57 một lợi thế quyết định, cho phép nó dễ dàng chiếm vị trí bắn thuận lợi hoặc né tránh tên lửa của đối phương. F-35 tuy cũng khá nhanh nhẹn nhưng nó không được thiết kế để trở thành một “đấu sĩ” thực thụ như Su-57.

Hệ thống điện tử hàng không và cảm biến: “Bộ não” của cuộc chiến

Đây là một cuộc đối đầu thú vị giữa hai trường phái. F-35 được mệnh danh là “máy tính biết bay” với khả năng tổng hợp dữ liệu (sensor fusion) đỉnh cao. Nó tự động kết hợp thông tin từ radar, cảm biến hồng ngoại và các nguồn bên ngoài thành một bức tranh chiến trường duy nhất, trực quan cho phi công. Sức mạnh của F-35 không chỉ nằm ở cảm biến của riêng nó mà còn ở khả năng kết nối và chia sẻ dữ liệu. Ngược lại, Su-57 cũng sở hữu một hệ thống điện tử cực kỳ mạnh mẽ, với hệ thống radar đa hướng và hệ thống tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại (IRST) 101KS Atoll, được cho là có khả năng phát hiện máy bay tàng hình ở cự ly gần. Triết lý của Su-57 là cung cấp cho phi công tối đa thông tin để tự mình tác chiến, thay vì phụ thuộc quá nhiều vào mạng lưới bên ngoài.

Kho vũ khí: Ai mang được nhiều hơn và “chết người” hơn?

Su-57 có lợi thế rõ rệt về tải trọng và tầm bắn của vũ khí. Các khoang vũ khí bên trong của nó lớn hơn, cho phép mang theo các loại tên lửa không đối không tầm xa như R-37M (tầm bắn lên tới 400km) hoặc thậm chí là tên lửa siêu thanh trong tương lai. Khi cần, nó có thể sử dụng các giá treo bên ngoài để mang một lượng vũ khí khổng lồ. F-35, để duy trì khả năng tàng hình, phải giới hạn vũ khí trong các khoang bên trong tương đối nhỏ. Mặc dù nó có thể mang vũ khí bên ngoài ở “chế độ quái thú”, điều này sẽ làm mất đi lợi thế lớn nhất của nó là khả năng tàng hình.

Ngoài thông số: Các yếu tố chiến lược quyết định sự vượt trội

Một chiếc tiêm kích không thể chiến thắng chỉ bằng các thông số trên giấy. Hiệu quả thực sự của nó còn phụ thuộc vào chi phí, số lượng sản xuất, học thuyết sử dụng và tiềm năng phát triển trong tương lai. Đây là những yếu tố chiến lược có thể định đoạt kết quả của cuộc đối đầu.

Chi phí sản xuất, vận hành và quy mô phi đội

Chương trình F-35 là chương trình vũ khí đắt đỏ nhất trong lịch sử, nhưng nhờ quy mô sản xuất khổng lồ cho Mỹ và hàng chục quốc gia đồng minh, giá mỗi chiếc đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, chi phí vận hành và bảo trì của nó vẫn cực kỳ cao. Ngược lại, Su-57 có chi phí mua sắm được cho là thấp hơn nhiều, nhưng Nga lại đang đối mặt với thách thức về tốc độ sản xuất. Yếu tố quyết định ở đây là số lượng: với hàng ngàn chiếc F-35 dự kiến được sản xuất so với con số khiêm tốn của Su-57, ưu thế về quy mô phi đội đang nghiêng hẳn về phía Mỹ và các đồng minh.

Kịch bản đối đầu giả định: Ai sẽ thắng trong các tình huống khác nhau?

Trong một cuộc đối đầu ngoài tầm nhìn (BVR), F-35 nắm giữ mọi lợi thế. Khả năng tàng hình cho phép nó tiếp cận, khóa mục tiêu và khai hỏa tên lửa AIM-120 AMRAAM trước khi phi công Su-57 kịp nhận ra mối đe dọa. Tuy nhiên, nếu Su-57 sống sót qua loạt tên lửa đầu tiên và rút ngắn được khoảng cách, trận chiến sẽ bước vào không chiến tầm gần (WVR). Tại đây, khả năng siêu cơ động, tốc độ vượt trội và các tên lửa tầm nhiệt hiện đại sẽ giúp Su-57 chiếm thế thượng phong. Kẻ chiến thắng sẽ phụ thuộc vào việc ai có thể buộc đối phương phải chiến đấu theo cách của mình.

Tương lai và tiềm năng nâng cấp: Cuộc đua công nghệ không hồi kết

Cả hai nền tảng đều được thiết kế với không gian rộng lớn cho việc nâng cấp. F-35 liên tục được cải tiến thông qua các gói phần mềm (Block 4, Block 5…), tích hợp vũ khí mới và tăng cường khả năng tác chiến điện tử. Đây là một nền tảng phát triển theo hướng “mở”. Su-57 cũng đang chờ đợi những nâng cấp quan trọng, đặc biệt là động cơ giai đoạn hai “Izdeliye 30” mạnh mẽ hơn, hứa hẹn sẽ cải thiện hơn nữa hiệu suất bay và khả năng siêu hành trình. Cuộc đua công nghệ giữa hai gã khổng lồ này sẽ còn tiếp diễn trong nhiều thập kỷ tới, định hình tương lai của không chiến.

Kết luận: Không có kẻ chiến thắng tuyệt đối, chỉ có sự phù hợp chiến lược

Vậy, Su-57 hay F-35 vượt trội hơn? Câu trả lời là không có một người chiến thắng tuyệt đối. Mỗi máy bay là đỉnh cao của một triết lý quân sự riêng biệt và được tối ưu hóa cho các nhiệm vụ khác nhau. F-35 là một hệ thống vũ khí mang tính cách mạng, một “bộ não” trên không được thiết kế cho học thuyết tác chiến mạng trung tâm của Mỹ và đồng minh. Trong khi đó, Su-57 là sự tiến hóa tột bậc của dòng tiêm kích chiếm ưu thế trên không, một “đấu sĩ” hoàn hảo cho chiến lược phòng thủ và tấn công độc lập. Sự vượt trội không nằm ở bản thân chiếc máy bay, mà ở cách nó được sử dụng để phù hợp với chiến lược tổng thể.

Các câu hỏi thường gặp về Su-57 và F-35

Su-57 có thực sự tàng hình không?

Su-57 có các đặc điểm thiết kế để giảm khả năng bị phát hiện bởi radar, chẳng hạn như khoang vũ khí bên trong và hình dạng góc cạnh. Tuy nhiên, nó được coi là máy bay “khó phát hiện” (low-observable) chứ không phải là một máy bay tàng hình thực sự (very low-observable) như F-35, vốn được thiết kế với khả năng tàng hình là ưu tiên số một.

F-35 có thể không chiến tầm gần (dogfight) không?

Có, F-35 hoàn toàn có khả năng không chiến tầm gần. Nó khá nhanh nhẹn và được trang bị hệ thống cảm biến tiên tiến giúp phi công có nhận thức tình huống vượt trội. Tuy nhiên, nó không được tối ưu hóa cho các pha nhào lộn ở tốc độ cao như Su-57 với động cơ véc-tơ lực đẩy.

Tại sao F-35 lại đắt đỏ như vậy?

Chi phí của F-35 cao do sự kết hợp của nhiều yếu tố: công nghệ tàng hình tiên tiến, hệ thống cảm biến và phần mềm cực kỳ phức tạp, chi phí nghiên cứu và phát triển khổng lồ, cùng với một chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, giá mỗi chiếc đã giảm khi sản xuất hàng loạt.

Máy bay nào sẽ được sản xuất với số lượng nhiều hơn?

F-35 sẽ được sản xuất với số lượng lớn hơn rất nhiều. Chương trình Joint Strike Fighter (JSF) có sự tham gia của Hoa Kỳ và nhiều quốc gia đối tác, với kế hoạch sản xuất hàng ngàn chiếc. Trong khi đó, số lượng Su-57 được sản xuất cho Không quân Nga dự kiến sẽ ít hơn đáng kể.