Dị ứng phấn hoa là gì? (Viêm mũi dị ứng theo mùa)

Dị ứng phấn hoa, còn được biết đến với tên gọi y khoa là viêm mũi dị ứng theo mùa hay sốt cỏ khô (hay fever), là một tình trạng dị ứng phổ biến. Đây không phải là một bệnh truyền nhiễm mà là một phản ứng quá mức của hệ miễn dịch cơ thể khi hít phải các hạt phấn hoa từ cây cỏ, cây bụi hoặc cây gỗ bay trong không khí. Khi một người bị dị ứng phấn hoa, hệ miễn dịch của họ nhận diện nhầm các hạt phấn hoa vô hại này là những kẻ xâm lược nguy hiểm. Kết quả là cơ thể giải phóng các hóa chất, điển hình là histamin, để chống lại “mối đe dọa”, gây ra một loạt các triệu chứng khó chịu ở mũi, mắt, họng và đường hô hấp. Tình trạng này thường mang tính chu kỳ, bùng phát mạnh vào những mùa nhất định trong năm khi các loài thực vật thụ phấn.

Các triệu chứng dị ứng phấn hoa thường gặp và cách nhận biết

Nhận biết chính xác các triệu chứng của dị ứng phấn hoa là bước đầu tiên và quan trọng nhất để có hướng xử lý phù hợp. Các dấu hiệu có thể xuất hiện ở nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể, nhưng tập trung chủ yếu ở hệ hô hấp và mắt. Mức độ nghiêm trọng của triệu chứng có thể dao động từ nhẹ, chỉ gây chút phiền toái, đến nặng, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày, công việc và chất lượng giấc ngủ. Việc phân biệt các triệu chứng này với cảm cúm thông thường là rất cần thiết để tránh điều trị sai cách.

Dấu hiệu ở mũi và đường hô hấp

Đây là nhóm triệu chứng kinh điển và dễ nhận thấy nhất của dị ứng phấn hoa. Khi phấn hoa xâm nhập vào niêm mạc mũi, hệ miễn dịch sẽ kích hoạt một phản ứng viêm tại chỗ, dẫn đến:

• Hắt hơi (Hắt xì): Thường xảy ra thành từng tràng dài, liên tục, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc khi tiếp xúc đột ngột với không khí ngoài trời.
• Sổ mũi (Chảy nước mũi): Dịch mũi chảy ra thường trong, loãng như nước lã, khác với dịch mũi đặc, màu vàng hoặc xanh của nhiễm trùng.
• Nghẹt mũi: Cảm giác tắc nghẽn, khó thở bằng mũi do niêm mạc mũi bị sưng viêm. Tình trạng này có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên mũi.
• Ngứa mũi, họng, vòm miệng: Một cảm giác ngứa ngáy khó chịu bên trong mũi, lan xuống cổ họng hoặc trên vòm miệng.
• Ho khan: Thường do dịch mũi sau (postnasal drip) chảy xuống cổ họng gây kích ứng.

Triệu chứng ở mắt

Phấn hoa cũng có thể tiếp xúc trực tiếp với mắt, gây ra tình trạng viêm kết mạc dị ứng. Các triệu chứng ở mắt thường đi kèm với các dấu hiệu ở mũi, bao gồm:

• Ngứa mắt: Đây là triệu chứng rất đặc trưng, khiến người bệnh có xu hướng dụi mắt liên tục.
• Đỏ mắt: Các mạch máu trong kết mạc (lòng trắng) mắt bị giãn ra, làm mắt có màu đỏ.
• Chảy nước mắt: Mắt tiết ra nhiều nước mắt hơn bình thường, gây cảm giác khó chịu.
• Sưng mí mắt: Mí mắt có thể bị sưng húp, đặc biệt là sau khi ngủ dậy.

Các triệu chứng khác trên cơ thể

Ngoài các triệu chứng chính ở mũi và mắt, dị ứng phấn hoa còn có thể gây ra cảm giác mệt mỏi, uể oải do cơ thể phải liên tục chống lại dị ứng và do giấc ngủ bị gián đoạn. Một số người cũng có thể bị đau đầu âm ỉ, đặc biệt là ở vùng xoang trán do nghẹt mũi kéo dài.

Bảng so sánh: Phân biệt dị ứng phấn hoa và cảm cúm thông thường

Rất nhiều người nhầm lẫn giữa dị ứng phấn hoa và cảm cúm thông thường do một số triệu chứng ban đầu khá tương đồng. Tuy nhiên, chúng có những điểm khác biệt cốt lõi về nguyên nhân, thời gian và các dấu hiệu đặc trưng. Việc phân biệt rõ ràng sẽ giúp bạn lựa chọn phương pháp điều trị đúng đắn và hiệu quả. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết giúp bạn nhận biết chính xác tình trạng của mình:

Tiêu chí	Dị ứng phấn hoa	Cảm cúm thông thường
Nguyên nhân	Phản ứng của hệ miễn dịch với phấn hoa (dị nguyên).	Do virus gây ra, có khả năng lây nhiễm.
Thời gian khởi phát	Xảy ra đột ngột ngay sau khi tiếp xúc với phấn hoa.	Triệu chứng phát triển từ từ sau 1-3 ngày nhiễm virus.
Thời gian kéo dài	Có thể kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng (suốt mùa phấn hoa).	Thường tự khỏi trong vòng 7-10 ngày.
Sốt	Không bao giờ gây sốt.	Thường gặp, có thể sốt nhẹ hoặc cao.
Đau nhức cơ thể	Không có hoặc rất hiếm.	Rất phổ biến, cảm giác đau mỏi toàn thân.
Hắt hơi	Hắt hơi thành từng tràng, liên tục.	Hắt hơi từng cái một, không liên tục.
Ngứa (mắt, mũi, họng)	Rất phổ biến và là triệu chứng đặc trưng.	Hiếm gặp.
Dịch mũi	Trong, loãng như nước.	Ban đầu trong, sau đó có thể chuyển sang đặc, màu vàng hoặc xanh.

Nguyên nhân gây dị ứng phấn hoa và các yếu tố nguy cơ

Nguyên nhân sâu xa của dị ứng phấn hoa không nằm ở bản thân các hạt phấn hoa, mà nằm ở cách hệ miễn dịch của một số người phản ứng với chúng. Đối với hầu hết mọi người, phấn hoa là vô hại. Nhưng ở những người có cơ địa dị ứng, hệ miễn dịch lại nhận diện sai lầm, coi chúng như một mối đe dọa và khởi động một cuộc tấn công phòng vệ. Sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và các tác nhân từ môi trường sống đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tình trạng này.

Cơ chế phản ứng của hệ miễn dịch

Cơ chế gây dị ứng phấn hoa là một chuỗi phản ứng phức tạp của hệ miễn dịch, có thể được tóm tắt qua các bước sau:

1. Giai đoạn mẫn cảm (Lần tiếp xúc đầu tiên): Khi một người có cơ địa dị ứng lần đầu hít phải một loại phấn hoa cụ thể, hệ miễn dịch của họ bắt đầu sản xuất một loại kháng thể đặc hiệu gọi là Immunoglobulin E (IgE). Các kháng thể IgE này sau đó gắn lên bề mặt của các tế bào mast, là những tế bào miễn dịch có mặt nhiều trong niêm mạc mũi, mắt, phổi và da.
2. Giai đoạn phản ứng (Các lần tiếp xúc sau): Khi người đó tiếp tục hít phải cùng loại phấn hoa, các hạt phấn sẽ liên kết với kháng thể IgE đã gắn sẵn trên tế bào mast.
3. Giải phóng hóa chất trung gian: Sự liên kết này kích hoạt tế bào mast vỡ ra và giải phóng hàng loạt các hóa chất mạnh, trong đó quan trọng nhất là histamin. Histamin và các hóa chất khác gây ra các triệu chứng dị ứng điển hình: làm giãn mạch máu (gây đỏ, sưng), tăng tiết dịch (gây sổ mũi, chảy nước mắt), và kích thích các đầu dây thần kinh (gây ngứa, hắt hơi).

Các loại phấn hoa phổ biến gây dị ứng tại Việt Nam

Mặc dù dị ứng phấn hoa phổ biến hơn ở các nước ôn đới, tình trạng này vẫn tồn tại ở Việt Nam, đặc biệt khi đô thị hóa và biến đổi khí hậu làm thay đổi hệ thực vật. Các loại phấn hoa gây dị ứng có thể khác nhau giữa các vùng miền và các mùa trong năm. Một số tác nhân phổ biến bao gồm:

• Phấn hoa cỏ: Các loại cỏ dại, cỏ trồng trong công viên, sân vườn có thể phát tán một lượng lớn phấn hoa vào không khí, đặc biệt vào mùa khô.
• Phấn hoa từ cây gỗ: Một số loại cây như keo (acacia), tràm, phi lao có thể là nguồn gây dị ứng ở một số khu vực.
• Phấn hoa từ cây hoa sữa: Vào mùa thu ở miền Bắc, mùi hoa sữa nồng nàn đi kèm với lượng phấn hoa dày đặc có thể là tác nhân gây khởi phát hoặc làm nặng thêm các triệu chứng dị ứng hô hấp ở những người nhạy cảm.
• Phấn hoa từ các loài cây dại: Các loại cây mọc hoang ven đường, công trình xây dựng cũng là một nguồn phấn hoa tiềm tàng.

Ai là người có nguy cơ cao bị dị ứng phấn hoa?

Không phải ai cũng bị dị ứng phấn hoa. Một số người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do các yếu tố sau:

• Yếu tố di truyền: Nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị dị ứng (phấn hoa, hen suyễn, chàm), bạn có khả năng cao cũng sẽ mắc bệnh.
• Mắc các bệnh dị ứng khác: Những người đã bị hen suyễn hoặc viêm da cơ địa (chàm) thường có nguy cơ phát triển thêm dị ứng phấn hoa.
• Tiếp xúc với dị nguyên: Sống hoặc làm việc trong môi trường có nồng độ phấn hoa cao làm tăng nguy cơ mẫn cảm và phát triển dị ứng.
• Giới tính: Ở trẻ em, bé trai có xu hướng bị dị ứng nhiều hơn, nhưng ở người lớn thì tỷ lệ này tương đương ở cả hai giới.

Chẩn đoán dị ứng phấn hoa như thế nào?

Để điều trị hiệu quả, việc chẩn đoán chính xác dị ứng phấn hoa và xác định đúng loại phấn hoa gây bệnh là vô cùng quan trọng. Quá trình chẩn đoán thường là sự kết hợp giữa việc thăm khám, hỏi bệnh sử chi tiết và thực hiện các xét nghiệm chuyên khoa. Việc tự ý chẩn đoán và dùng thuốc có thể không mang lại hiệu quả và đôi khi còn gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, khi nghi ngờ bị dị ứng phấn hoa, bạn nên tìm đến các bác sĩ chuyên khoa Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng để được tư vấn.

Thăm khám lâm sàng và khai thác tiền sử bệnh

Bước đầu tiên trong quá trình chẩn đoán là cuộc trò chuyện chi tiết với bác sĩ. Bác sĩ sẽ hỏi về:

• Các triệu chứng bạn gặp phải: Cụ thể là gì (hắt hơi, ngứa mắt, nghẹt mũi…), mức độ nặng nhẹ ra sao.
• Thời điểm và hoàn cảnh xuất hiện: Triệu chứng có xuất hiện theo mùa không? Có tệ hơn khi ở ngoài trời hay vào những ngày nhiều gió không?
• Tiền sử cá nhân và gia đình: Bản thân bạn hoặc người thân trong gia đình có ai bị hen suyễn, chàm, hoặc các loại dị ứng khác không?

Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành khám thực thể, kiểm tra kỹ vùng mũi, họng, mắt và tai để tìm các dấu hiệu của dị ứng.

Các xét nghiệm dị ứng chuyên sâu (Test lẩy da, xét nghiệm máu)

Nếu việc thăm khám lâm sàng cho thấy khả năng cao bạn bị dị ứng, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm để xác nhận chẩn đoán và xác định chính xác dị nguyên:

• Test lẩy da (Skin Prick Test): Đây là phương pháp phổ biến, nhanh chóng và đáng tin cậy nhất. Bác sĩ sẽ nhỏ những giọt dung dịch chứa các loại dị nguyên phấn hoa khác nhau lên da cẳng tay hoặc lưng của bạn. Sau đó, dùng một đầu kim nhỏ, vô trùng để lẩy nhẹ qua giọt dung dịch, giúp dị nguyên thấm vào lớp trên cùng của da. Nếu bạn dị ứng với một loại phấn hoa nào đó, một nốt sẩn ngứa, đỏ và sưng (giống như muỗi đốt) sẽ xuất hiện tại vị trí đó trong vòng 15-20 phút.
• Xét nghiệm máu (Specific IgE Blood Test): Trong trường hợp không thể thực hiện test lẩy da (ví dụ: đang dùng thuốc kháng histamin, có bệnh về da), bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu. Mẫu máu của bạn sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để đo lường nồng độ kháng thể IgE đặc hiệu cho từng loại phấn hoa. Nồng độ IgE cao cho thấy bạn có khả năng bị dị ứng với tác nhân đó.

Các phương pháp điều trị dị ứng phấn hoa hiệu quả

Mục tiêu của việc điều trị dị ứng phấn hoa là kiểm soát các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng. Không có một phương pháp duy nhất phù hợp cho tất cả mọi người; phác đồ điều trị tốt nhất thường là sự kết hợp của nhiều chiến lược khác nhau, được cá nhân hóa dựa trên mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và loại phấn hoa gây dị ứng. Các phương pháp điều trị chính bao gồm các biện pháp không dùng thuốc, sử dụng thuốc không kê đơn (OTC), thuốc kê đơn và liệu pháp miễn dịch lâu dài.

Biện pháp giảm triệu chứng tại nhà không dùng thuốc

Trước khi tìm đến thuốc, việc áp dụng các biện pháp tự chăm sóc và thay đổi lối sống có thể mang lại hiệu quả giảm triệu chứng đáng kể. Đây là những cách an toàn và bạn có thể chủ động thực hiện hàng ngày:

• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Sử dụng bình rửa mũi hoặc chai xịt nước muối sinh lý để rửa sạch phấn hoa và chất nhầy ra khỏi hốc mũi, giúp giảm nghẹt mũi và kích ứng. Đây là một trong những biện pháp hiệu quả và an toàn hàng đầu.
• Chườm mát cho mắt: Dùng một chiếc khăn sạch nhúng vào nước mát và đắp lên mắt trong vài phút có thể giúp giảm ngứa và sưng mắt nhanh chóng.
• Tắm và thay quần áo ngay sau khi về nhà: Phấn hoa có thể bám trên da, tóc và quần áo của bạn. Tắm rửa sẽ giúp loại bỏ các dị nguyên này, ngăn chúng phát tán trong nhà.
• Sử dụng máy lọc không khí: Đặt một máy lọc không khí có màng lọc HEPA (High-Efficiency Particulate Air) trong phòng ngủ hoặc phòng khách để loại bỏ các hạt phấn hoa lơ lửng trong không khí.
• Tránh phơi quần áo ngoài trời: Quần áo, khăn và ga trải giường phơi ngoài trời có thể trở thành “nam châm” hút phấn hoa. Hãy sử dụng máy sấy hoặc phơi đồ trong nhà vào mùa phấn hoa cao điểm.

Các loại thuốc không kê đơn (OTC) phổ biến

Nhiều loại thuốc hiệu quả để điều trị dị ứng phấn hoa hiện có bán tại các nhà thuốc mà không cần toa của bác sĩ. Tuy nhiên, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tham khảo ý kiến dược sĩ để chọn loại phù hợp nhất.

Thuốc kháng Histamin

Đây là nhóm thuốc nền tảng trong điều trị dị ứng. Chúng hoạt động bằng cách ngăn chặn tác động của histamin, hóa chất gây ra hầu hết các triệu chứng. Các loại thuốc kháng histamin thế hệ mới (như Loratadine, Cetirizine, Fexofenadine) ít gây buồn ngủ hơn và là lựa chọn ưu tiên để sử dụng hàng ngày.

Thuốc thông mũi

Các loại thuốc thông mũi dạng uống (chứa Pseudoephedrine) hoặc dạng xịt (chứa Oxymetazoline, Naphazoline) giúp co mạch máu ở niêm mạc mũi, làm giảm sưng và nghẹt mũi nhanh chóng. Lưu ý quan trọng: Không nên sử dụng thuốc thông mũi dạng xịt quá 3-5 ngày liên tục để tránh tình trạng “nghẹt mũi dội ngược” (rebound congestion).

Thuốc nhỏ mắt và xịt mũi

Các loại thuốc nhỏ mắt kháng dị ứng (chứa Ketotifen) hoặc thuốc xịt mũi chứa Cromolyn sodium có thể giúp giảm các triệu chứng tại chỗ như ngứa mắt, chảy nước mắt và hắt hơi một cách hiệu quả.

Các loại thuốc điều trị theo toa của bác sĩ

Khi các triệu chứng ở mức độ trung bình đến nặng và không đáp ứng tốt với thuốc không kê đơn, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc mạnh hơn hoặc có cơ chế tác động khác để kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả hơn.

Corticosteroid dạng xịt

Đây thường được coi là phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho bệnh viêm mũi dị ứng. Các loại thuốc xịt mũi chứa corticosteroid (như Fluticasone, Mometasone, Budesonide) có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, giúp giảm tất cả các triệu chứng ở mũi: nghẹt mũi, sổ mũi, ngứa và hắt hơi. Chúng cần được sử dụng đều đặn hàng ngày để đạt hiệu quả tối ưu.

Thuốc đối kháng Leukotriene

Thuốc đối kháng thụ thể leukotriene, điển hình là Montelukast, hoạt động bằng cách ngăn chặn một nhóm hóa chất gây viêm khác là leukotriene. Thuốc này đặc biệt hữu ích cho những bệnh nhân bị dị ứng phấn hoa kèm theo hen suyễn, vì nó có thể giúp kiểm soát triệu chứng của cả hai bệnh.

Liệu pháp miễn dịch (Tiêm giải mẫn cảm)

Đối với những trường hợp dị ứng nặng, kéo dài và không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị thông thường, liệu pháp miễn dịch có thể là một lựa chọn thay đổi cuộc sống. Phương pháp này nhằm mục đích “huấn luyện” lại hệ miễn dịch để nó không còn phản ứng với phấn hoa. Bệnh nhân sẽ được tiêm một liều lượng nhỏ và tăng dần của chính dị nguyên gây bệnh trong một khoảng thời gian dài (thường là 3-5 năm). Dần dần, cơ thể sẽ trở nên “chai lì” và giảm hoặc hết hẳn các triệu chứng khi tiếp xúc với phấn hoa. Đây là phương pháp duy nhất có thể thay đổi tiến trình tự nhiên của bệnh dị ứng.

Chiến lược phòng ngừa dị ứng phấn hoa chủ động

Câu nói “phòng bệnh hơn chữa bệnh” đặc biệt đúng với dị ứng phấn hoa. Việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm thiểu sự tiếp xúc với phấn hoa là chiến lược quan trọng và hiệu quả nhất để giữ cho các triệu chứng được kiểm soát. Bằng cách thay đổi một vài thói quen trong sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là vào mùa phấn hoa cao điểm, bạn có thể giảm đáng kể sự phụ thuộc vào thuốc và tận hưởng cuộc sống một cách thoải mái hơn.

Hạn chế tiếp xúc với phấn hoa ngoài trời

Nguồn phấn hoa chính đến từ môi trường bên ngoài, vì vậy việc hạn chế tiếp xúc là ưu tiên hàng đầu.

• Theo dõi dự báo nồng độ phấn hoa: Nhiều trang web và ứng dụng thời tiết hiện nay cung cấp thông tin về nồng độ phấn hoa hàng ngày. Hãy kiểm tra trước khi ra ngoài và lên kế hoạch hoạt động phù hợp.
• Chọn thời điểm ra ngoài: Nồng độ phấn hoa thường cao nhất vào buổi sáng sớm, những ngày khô và lộng gió. Nếu có thể, hãy sắp xếp các hoạt động ngoài trời vào buổi chiều muộn hoặc sau những cơn mưa, khi không khí đã được gột rửa sạch sẽ.
• Sử dụng “rào cản” vật lý: Khi bắt buộc phải ra ngoài, hãy đeo khẩu trang chất lượng tốt và kính râm (loại ôm sát khuôn mặt càng tốt) để ngăn phấn hoa tiếp xúc với mũi và mắt.
• Đóng cửa sổ ô tô: Khi lái xe, hãy đóng kín cửa sổ và bật điều hòa ở chế độ lấy gió trong để tránh phấn hoa từ bên ngoài bay vào.

Giữ không gian trong nhà sạch sẽ, không có dị nguyên

Biến ngôi nhà của bạn thành một “khu vực an toàn”, không có phấn hoa là một mục tiêu quan trọng.

• Đóng kín cửa ra vào và cửa sổ: Đây là cách đơn giản nhất để ngăn phấn hoa xâm nhập vào nhà, đặc biệt là vào những ngày nồng độ phấn hoa cao. Hãy sử dụng máy điều hòa không khí để thay thế.
• Vệ sinh nhà cửa thường xuyên: Hút bụi sàn nhà và thảm bằng máy hút bụi có bộ lọc HEPA ít nhất một lần mỗi tuần. Lau các bề mặt cứng bằng khăn ẩm để thu gom bụi và phấn hoa.
• Tắm cho thú cưng: Nếu bạn có vật nuôi thường xuyên ra ngoài, lông của chúng có thể mang phấn hoa vào nhà. Hãy tắm cho chúng thường xuyên hơn trong mùa dị ứng.
• Cởi bỏ giày dép và áo khoác ngoài: Hãy tạo thói quen cởi giày dép và áo khoác ngay tại cửa ra vào để tránh mang phấn hoa đi khắp nhà.

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống hỗ trợ

Một lối sống lành mạnh có thể hỗ trợ chức năng miễn dịch và giúp cơ thể đối phó tốt hơn với tình trạng dị ứng.

• Chế độ ăn uống chống viêm: Mặc dù không thể chữa khỏi dị ứng, một số thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và axit béo omega-3 (như cá béo, các loại hạt, trái cây và rau quả nhiều màu sắc) có thể giúp hỗ trợ giảm viêm trong cơ thể.
• Uống đủ nước: Giữ cho cơ thể đủ nước giúp làm loãng dịch nhầy và giảm cảm giác khó chịu ở mũi và họng.
• Tránh các chất kích thích: Khói thuốc lá, ô nhiễm không khí và các mùi hóa chất mạnh có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng dị ứng. Hãy cố gắng tránh xa chúng.

Biến chứng có thể xảy ra và khi nào cần gặp bác sĩ?

Mặc dù dị ứng phấn hoa thường không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được kiểm soát tốt, nó có thể dẫn đến các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống. Điều quan trọng là phải nhận biết được các biến chứng tiềm ẩn và các dấu hiệu cảnh báo cho thấy bạn cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp ngay lập tức. Đừng chủ quan coi đây chỉ là một sự phiền toái nhỏ theo mùa.

Các biến chứng tiềm ẩn nếu không điều trị

Viêm và nghẹt mũi kéo dài do dị ứng có thể tạo điều kiện cho các vấn đề sức khỏe khác phát triển:

• Viêm xoang mạn tính: Nghẹt mũi liên tục có thể làm tắc các lỗ thông xoang, dẫn đến tích tụ dịch và gây nhiễm trùng xoang (viêm xoang).
• Làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn: Ở những người mắc cả hai bệnh, dị ứng phấn hoa không được kiểm soát có thể kích hoạt các cơn hen suyễn, gây ho, khò khè và khó thở.
• Nhiễm trùng tai giữa: Tình trạng viêm và tắc nghẽn có thể ảnh hưởng đến vòi Eustachian, ống nối tai giữa với phía sau cổ họng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Giảm chất lượng giấc ngủ: Nghẹt mũi, ho và ngứa ngáy vào ban đêm có thể gây mất ngủ, dẫn đến mệt mỏi, giảm tập trung và hiệu suất làm việc vào ban ngày.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

Bạn nên đặt lịch hẹn với bác sĩ nếu gặp bất kỳ tình huống nào sau đây:

• Các loại thuốc không kê đơn không giúp giảm triệu chứng hoặc bạn phải sử dụng chúng liên tục.
• Triệu chứng dị ứng gây ra các biến chứng như viêm xoang, nhiễm trùng tai.
• Các triệu chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm việc, học tập hoặc nghỉ ngơi của bạn.
• Bạn bị hen suyễn và nhận thấy các cơn hen xảy ra thường xuyên hơn hoặc nặng hơn trong mùa phấn hoa.
• Dấu hiệu khẩn cấp: Nếu bạn bị khó thở, thở khò khè hoặc cảm thấy tức ngực, đây có thể là dấu hiệu của một phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc một cơn hen suyễn cấp tính. Hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế khẩn cấp ngay lập tức.

Dị ứng phấn hoa và những câu hỏi thường gặp (FAQ)

Dưới đây là câu trả lời cho một số câu hỏi phổ biến nhất về dị ứng phấn hoa, giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này.

Dị ứng phấn hoa có chữa khỏi hoàn toàn được không?

Hiện tại, không có phương pháp nào có thể “chữa khỏi” hoàn toàn dị ứng phấn hoa. Tuy nhiên, đây là một tình trạng có thể kiểm soát rất hiệu quả. Bằng cách kết hợp các biện pháp phòng tránh, sử dụng thuốc phù hợp và đặc biệt là liệu pháp miễn dịch (tiêm giải mẫn cảm), nhiều người có thể đạt được sự thuyên giảm triệu chứng lâu dài, gần như không còn bị ảnh hưởng bởi bệnh.

Trẻ em có bị dị ứng phấn hoa không?

Có. Dị ứng phấn hoa có thể phát triển ở mọi lứa tuổi, nhưng thường bắt đầu xuất hiện ở thời thơ ấu hoặc thanh thiếu niên. Các triệu chứng ở trẻ em cũng tương tự như người lớn, bao gồm hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt. Nếu nghi ngờ trẻ bị dị ứng, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ nhi khoa hoặc chuyên gia dị ứng để có chẩn đoán và hướng dẫn điều trị phù hợp với lứa tuổi.

Tôi có thể bị dị ứng đột ngột dù trước đây không bị không?

Hoàn toàn có thể. Dị ứng có thể phát triển ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời, ngay cả khi bạn chưa từng có tiền sử dị ứng trước đó. Điều này có thể xảy ra do sự thay đổi trong hệ miễn dịch, hoặc do bạn chuyển đến một khu vực mới có các loại phấn hoa mà cơ thể bạn chưa từng tiếp xúc.

Dùng thuốc dị ứng lâu dài có hại không?

Hầu hết các loại thuốc dị ứng hiện đại, đặc biệt là thuốc kháng histamin thế hệ thứ hai và thuốc xịt mũi corticosteroid, được coi là an toàn để sử dụng lâu dài khi dùng đúng theo chỉ định của bác sĩ hoặc dược sĩ. Chúng có ít tác dụng phụ và không gây lệ thuộc. Tuy nhiên, bạn nên luôn thảo luận với chuyên gia y tế về kế hoạch điều trị dài hạn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.