Table of Contents
Nội dung chính
- Phân biệt rõ ràng: Chỉ sử dụng pháo hoa không gây tiếng nổ do Bộ Quốc phòng sản xuất. Tuyệt đối tránh xa pháo nổ và pháo hoa nổ trái phép.
- Mua đúng nơi quy định: Chỉ mua pháo hoa tại các cửa hàng được cấp phép của Nhà máy Z121 hoặc các doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng.
- An toàn là trên hết: Luôn tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn an toàn trước, trong và sau khi sử dụng pháo hoa tại nhà cũng như khi xem bắn pháo hoa công cộng.
- Biết cách xử lý: Nắm vững các bước sơ cứu cơ bản khi có tai nạn bỏng và biết cách báo cáo các hành vi sử dụng pháo trái phép để bảo vệ cộng đồng.
Hiểu đúng luật: Phân biệt pháo hoa được phép và pháo nổ bị cấm
Để tận hưởng không khí lễ hội một cách trọn vẹn và an toàn, việc đầu tiên và quan trọng nhất là hiểu rõ quy định của pháp luật. Nhầm lẫn giữa pháo hoa được phép sử dụng và pháo nổ bị cấm có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng và rủi ro khôn lường.
Quy định cốt lõi từ Nghị định 137/2020/NĐ-CP bạn cần biết
Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ là văn bản pháp lý quan trọng nhất quy định về quản lý, sử dụng pháo. Điểm mấu chốt bạn cần nhớ là: pháo hoa (loại không gây tiếng nổ, chỉ tạo hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian) được phép sử dụng, trong khi pháo nổ và pháo hoa nổ (loại gây ra tiếng nổ, tiếng rít) bị nghiêm cấm sản xuất, mua bán và sử dụng trái phép.
Bảng so sánh: Pháo hoa hợp pháp vs. Pháo nổ trái phép
Để giúp bạn dễ dàng nhận biết, dưới đây là bảng so sánh chi tiết giữa hai loại pháo này. Việc phân biệt đúng sẽ giúp bạn và gia đình tránh được những rủi ro không đáng có.
| Tiêu chí | Pháo hoa hợp pháp (Bộ Quốc phòng) | Pháo nổ / Pháo hoa nổ trái phép |
|---|---|---|
| Đặc điểm | Không gây tiếng nổ, chỉ có hiệu ứng ánh sáng, màu sắc, tia lửa. Có thể có âm thanh phụt, xì nhẹ. | Gây ra tiếng nổ lớn (tiếng đùng), tiếng rít đặc trưng. |
| Tính hợp pháp | Được phép sử dụng trong các dịp lễ, Tết, sinh nhật, cưới hỏi… | Bị nghiêm cấm sản xuất, mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép. |
| Nguồn gốc | Sản xuất bởi các nhà máy thuộc Bộ Quốc phòng (ví dụ: Z121), có tem kiểm định. | Không rõ nguồn gốc, nhập lậu, tự chế, không có kiểm định an toàn. |
Ai được phép sử dụng và mua pháo hoa hợp pháp ở đâu?
Theo quy định, chỉ những người từ 18 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự mới được phép mua và sử dụng pháo hoa. Để đảm bảo an toàn và hợp pháp, bạn chỉ được mua pháo hoa tại các cửa hàng, đại lý được cấp phép của các tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng, điển hình và phổ biến nhất là các điểm bán của Nhà máy Z121. Tuyệt đối không mua pháo từ các nguồn trôi nổi, không rõ nguồn gốc.
Hướng dẫn an toàn TUYỆT ĐỐI khi sử dụng pháo hoa tại nhà
Sử dụng pháo hoa tại nhà có thể mang lại niềm vui nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không tuân thủ các quy tắc an toàn. Hãy coi việc đảm bảo an toàn là ưu tiên hàng đầu để niềm vui được trọn vẹn, tránh những tai nạn đáng tiếc cho bản thân, gia đình và hàng xóm xung quanh.
Trước khi đốt: Checklist chuẩn bị an toàn
Sự chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa cho một màn trình diễn pháo hoa an toàn. Trước khi bắt đầu, hãy kiểm tra danh sách sau:
- Đọc kỹ hướng dẫn: Mỗi loại pháo hoa đều có hướng dẫn sử dụng và cảnh báo an toàn riêng. Đừng bỏ qua bước này.
- Chọn không gian thoáng đãng: Tìm một khu vực trống, bằng phẳng, cách xa nhà cửa, cây cối, xe cộ và các vật liệu dễ cháy ít nhất 10 mét.
- Chuẩn bị phương tiện chữa cháy: Luôn có sẵn một xô nước, bình chữa cháy mini hoặc vòi nước gần đó để xử lý sự cố ngay lập tức.
- Kiểm tra hướng gió: Đảm bảo gió không thổi tàn pháo về phía người xem hoặc các vật dễ cháy.
Trong khi đốt: Các bước thực hiện đúng chuẩn
Khi mọi thứ đã sẵn sàng, hãy thực hiện các bước sau một cách cẩn trọng:
- Đặt pháo hoa đúng cách: Đặt pháo trên một mặt phẳng, cứng và chắc chắn để đảm bảo pháo không bị đổ khi hoạt động. Đối với các loại pháo giàn, cần gia cố kỹ chân đế.
- Chỉ người lớn thực hiện: Chỉ người lớn (trên 18 tuổi), tỉnh táo và đã đọc kỹ hướng dẫn mới được phép đốt pháo. Tuyệt đối không để trẻ em lại gần hoặc tự ý sử dụng.
- Dùng que hương hoặc dụng cụ mồi lửa dài: Sử dụng que hương dài để mồi lửa, giữ khoảng cách an toàn cho mặt và cơ thể. Mồi lửa xong, nhanh chóng lùi ra xa đến khoảng cách an toàn được khuyến nghị (thường là 10-15 mét).
- Không cầm pháo trên tay: Tuyệt đối không bao giờ cầm pháo hoa trên tay khi đốt.
- Xử lý pháo xịt/không nổ: Nếu pháo không hoạt động, đừng cố gắng đến gần và kiểm tra ngay. Hãy đợi ít nhất 15-20 phút trước khi tiếp cận, sau đó ngâm pháo vào xô nước để vô hiệu hóa hoàn toàn.
Sau khi đốt: Xử lý pháo đã qua sử dụng và dọn dẹp
Công việc chưa kết thúc khi pháo đã cháy hết. Để đảm bảo an toàn triệt để, bạn cần:
- Ngâm pháo trong nước: Thu gom tất cả các xác pháo đã sử dụng và ngâm chúng hoàn toàn vào một xô nước trong vài giờ hoặc qua đêm. Việc này đảm bảo mọi tàn lửa còn sót lại đều được dập tắt.
- Dọn dẹp sạch sẽ: Sau khi đã ngâm kỹ, vớt xác pháo ra, cho vào túi rác và bỏ vào thùng rác theo quy định. Dọn dẹp khu vực bắn để trả lại sự sạch sẽ cho môi trường.
An toàn cho cả gia đình khi đi xem bắn pháo hoa công cộng
Xem bắn pháo hoa tại các địa điểm công cộng là một trải nghiệm tuyệt vời, nhưng đám đông và quy mô lớn cũng đòi hỏi sự chuẩn bị để đảm bảo an toàn cho mọi thành viên trong gia đình, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương như trẻ nhỏ, người cao tuổi và cả những người bạn bốn chân.
Lời khuyên cho gia đình có trẻ nhỏ và người cao tuổi
Hãy luôn giữ trẻ trong tầm mắt, tốt nhất là nắm tay hoặc bế chúng. Tiếng ồn lớn có thể khiến trẻ sợ hãi, hãy chuẩn bị sẵn nút bịt tai chống ồn. Đối với người cao tuổi, chọn vị trí ít đông đúc, dễ di chuyển và có chỗ ngồi nếu cần. Thỏa thuận trước một điểm hẹn trong trường hợp bị lạc nhau.
Bảo vệ thú cưng của bạn khỏi tiếng ồn và hoảng loạn
Tiếng pháo hoa là nỗi kinh hoàng với nhiều vật nuôi. Tốt nhất hãy để chúng ở nhà trong một không gian yên tĩnh, đóng kín cửa sổ. Bạn có thể bật nhạc nhẹ hoặc TV để át bớt tiếng ồn từ bên ngoài. Đảm bảo chúng có đủ nước uống và không gian an toàn để ẩn náu.
Chọn vị trí xem lý tưởng và giữ khoảng cách an toàn
Đến sớm để chọn một vị trí xem thông thoáng, có tầm nhìn tốt và cách khu vực bắn một khoảng cách an toàn theo hướng dẫn của ban tổ chức. Tránh đứng dưới đường dây điện, tán cây lớn hoặc quá gần các tòa nhà để đề phòng tàn pháo rơi xuống.
Nhận biết rủi ro và cách xử lý tình huống khẩn cấp
Dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng, việc nhận biết các rủi ro tiềm ẩn và trang bị kiến thức xử lý tình huống khẩn cấp là vô cùng cần thiết. Điều này không chỉ bảo vệ bạn mà còn giúp bạn có thể hỗ trợ những người xung quanh khi cần thiết, thể hiện trách nhiệm với cộng đồng.
Các hành vi bị cấm và mức xử phạt bạn cần tránh
Hãy nhớ rằng, các hành vi như sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển và sử dụng pháo nổ trái phép đều là vi phạm pháp luật. Tùy theo mức độ, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính lên đến hàng chục triệu đồng hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Hướng dẫn sơ cứu cơ bản khi có tai nạn bỏng do pháo hoa
Trong trường hợp không may có người bị bỏng, hãy bình tĩnh thực hiện các bước sơ cứu sau:
- Làm mát vết bỏng: Ngay lập tức ngâm vùng bị bỏng vào nước mát sạch hoặc xả nhẹ dưới vòi nước trong khoảng 15-20 phút. Tuyệt đối không dùng nước đá.
- Che phủ vết bỏng: Dùng gạc y tế vô trùng hoặc vải sạch, ẩm để che lỏng lên vết bỏng.
- Không bôi hóa chất lạ: Không bôi kem đánh răng, nước mắm hay bất kỳ chất nào khác lên vết bỏng.
- Đưa đến cơ sở y tế: Sau khi sơ cứu, hãy nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc chuyên nghiệp.
Tác động của pháo hoa đến sức khỏe và môi trường
Ngoài nguy cơ cháy nổ, khói pháo hoa chứa nhiều hạt bụi mịn và hóa chất có thể gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp, đặc biệt với người có bệnh hen suyễn hoặc người già, trẻ nhỏ. Hãy cân nhắc đeo khẩu trang và chọn vị trí xem ở đầu hướng gió để giảm thiểu tác động này.
Câu hỏi thường gặp về an toàn pháo hoa (FAQ)
Dưới đây là giải đáp cho một số câu hỏi phổ biến nhất mà nhiều người thường thắc mắc khi nói về việc sử dụng pháo hoa một cách an toàn và hợp pháp.
Sử dụng pháo hoa của Bộ Quốc phòng có cần đăng ký không?
Không. Đối với cá nhân sử dụng pháo hoa không nổ do Bộ Quốc phòng sản xuất cho các mục đích cá nhân như lễ, Tết, sinh nhật, bạn không cần phải đăng ký hay xin phép. Tuy nhiên, bạn phải tuân thủ các điều kiện về độ tuổi và năng lực hành vi dân sự.
Tôi có thể tự chế pháo hoa tại nhà không?
Tuyệt đối không. Việc tự chế tạo pháo dưới mọi hình thức là hành vi cực kỳ nguy hiểm và bị pháp luật nghiêm cấm. Thuốc pháo là vật liệu nổ, chỉ một sai sót nhỏ trong quá trình chế tạo có thể gây ra cháy nổ thảm khốc, đe dọa tính mạng của bạn và những người xung quanh.
Phải làm gì nếu phát hiện hàng xóm sử dụng pháo nổ trái phép?
Vì sự an toàn của cộng đồng, bạn nên báo cáo ngay cho cơ quan công an phường/xã gần nhất hoặc gọi đến đường dây nóng của cảnh sát (113). Không nên tự mình can thiệp để tránh các xung đột không đáng có. Việc báo cáo của bạn sẽ giúp ngăn chặn các rủi ro cháy nổ tiềm tàng.
